Elektronik sigaralar, geleneksel sigaralara alternatif olarak ortaya çıkmış, pille çalışan cihazlardır. “Vaping” olarak adlandırılan bu cihazlar, içinde bulunan sıvıyı (e-likit) ısıtarak buhar haline getirir ve kullanıcının bu buharı solumasını sağlar.

Nasıl Çalışır?

Elektronik sigaralar genellikle şu ana bileşenlerden oluşur:

• Sıvı Haznesi (Kartuş/Pod): E-likitin bulunduğu kısımdır. Bu likitler genellikle propilen glikol (PG), bitkisel gliserin (VG), nikotin (isteğe bağlı) ve aroma verici kimyasallar içerir.
• Atomizer (Coil): Elektrik enerjisiyle ısınarak likiti buharlaştıran parçadır.
• Batarya: Atomizere güç sağlayan kısımdır.
• Ağızlık: Buharın solunduğu kısımdır.

Kullanıcı cihazı aktive ettiğinde, bataryadan gelen elektrik enerjisi atomizördeki ısıtıcıyı çalıştırır. Isıtıcı, likiti buharlaştırır ve oluşan buhar ağız yoluyla alınarak akciğerlere ulaşır.

İçeriği Nelerdir?

Elektronik sigara likitlerinin temel bileşenleri şunlardır:

• Propilen Glikol (PG): Buharlaşma ve aroma taşıyıcılığı için kullanılır. Boğaz vurumunu artırır.
• Bitkisel Gliserin (VG): Buhar üretiminden sorumludur ve tatlı bir sıvıdır.
• Nikotin: Çoğu e-likit nikotin içerir. Nikotin, bağımlılık yapıcı bir maddedir ve beyinde dopamin salgısını tetikleyerek ödül sistemini harekete geçirir.
• Aroma Vericiler: Meyve, tatlı, tütün, mentol gibi çeşitli tatlar sağlamak için kullanılır.

Bunların yanı sıra, bazı elektronik sigara buharlarında formaldehit, asetaldehit, akrolein, dietilen glikol, nikel, krom ve kurşun gibi zararlı kimyasallar da bulunabilir.

Zararları ve Sağlık Etkileri

Elektronik sigaraların geleneksel sigaralara göre “daha az zararlı” olduğu iddia edilse de, sağlık üzerindeki olumsuz etkileri konusunda pek çok araştırma bulunmaktadır.

• Bağımlılık Riski: İçerdiği nikotin nedeniyle, özellikle gençlerde yüksek düzeyde bağımlılık yapar. Nikotin bağımlılığı, uzun vadede tütün ürünlerine yönelme riskini artırabilir.
• Akciğer ve Solunum Yolları Zararları: Buharın solunması, akciğerlerde tahriş ve iltihaplanmaya yol açabilir. EVALI hastalığı (e-sigara veya vaping ürün kullanımına bağlı akciğer hasarı), astım ve akciğer sönmesi riskini artırabilir.
• Kalp ve Damar Sağlığı: Nikotin, kalp atış hızını ve kan basıncını artırarak kalp-damar hastalıkları ve hipertansiyon riskini yükseltebilir.
• Beyin Gelişimi: Özellikle gençler arasında nikotin kullanımı, beyin gelişimini olumsuz etkileyebilir.
• Diğer Kimyasallar: E-likitlerde bulunan propilen glikol, ağır metaller, uçucu organik bileşikler ve kanserojen maddeler de sağlığa zarar verebilir. Aromalı e-sigaraların akciğerler üzerinde daha fazla zarara yol açtığı belirtilmektedir.
• Pasif İçicilik: Elektronik sigaralardan yayılan toksik maddeler, çevredeki kişilere de zarar verebilir, özellikle çocuklar, yaşlılar ve hamile kadınlar risk altındadır.
• Uzun Vadeli Etkiler: Elektronik sigaraların uzun dönem kullanım etkileri hakkında henüz tam olarak bilgi bulunmamaktadır, ancak mevcut bulgular endişe vericidir.

Avantajları Olduğu İddiaları

Bazı kişiler elektronik sigaraları geleneksel sigaraya alternatif olarak görmektedir ve belirli “avantajları” olduğunu iddia etmektedirler:

• Sigarayı Bırakmaya Yardımcı Olma: Bazı kullanıcılar, elektronik sigarayı sigarayı bırakma sürecinde bir geçiş aracı olarak kullanabildiklerini belirtirler. Nikotin içeriğini kontrol etme ve zamanla azaltma imkanı sunar.
• Koku ve Kirlilik Azalması: Geleneksel sigaraların neden olduğu koku ve duman kirliliği sorunlarını azaltır. Bu da çevredeki insanları daha az rahatsız ettiği anlamına gelir.
• Maliyet: Uzun vadede geleneksel sigaraya göre daha ekonomik olabileceği düşünülür (ancak bu, kullanım sıklığına ve likit seçimine göre değişebilir).
• Çeşitli Tat Seçenekleri: Farklı aroma seçenekleri sunması, bazı kullanıcılar için cazip olabilir.

Ancak, unutulmamalıdır ki Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) elektronik sigara kullanımını küresel bir sağlık tehdidi olarak değerlendirmekte ve sigarayı bırakma aracı olarak önermemektedir.

Elektronik Sigara Neden Tercih Edilmelidir?

Çünkü sigara içiyorsunuz ve tütün ve sigara bağımlılığınızdan kurtulmak istiyorsunuz. Sigara içmiyorsanız, elektronik sigara kullanmamanızı şiddetle tavsiye ediyoruz . Ayrıca , e-sigaranın kullanımının küçükler için yasak olduğunu ve bu ürünün bir ilaç olmadığını hatırlatırız .

Eğer sigara içiyorsanız ve yetişkinseniz sizi ikna edecek birkaç neden:

• Elektronik sigara, karbon monoksit, katran, amonyak veya geleneksel sigaralarda bulunan 4.000 toksik veya kanserojen maddeden hiçbirini içermediği için sağlığınız için daha güvenlidir. E-sigara ile sigarayı bırakarak, tütün olan zehri tüketmeyi bırakırsınız. Birçok buharcı nefesini ve koku alma duyusunu geri kazanır. Ayrıca bayat tütün gibi kokmayı da bırakırsınız.
• E-sigarayla sigarayı bırakmak, aynı alışkanlığı ve hareketi sürdürdüğünüz için diğer nikotin replasman ürünlerine göre daha kolaydır. Nikotin ihtiyacınızı giderirken, diğer sigara içicileriyle mola vermeye veya yazın bir terasta buharlamaya devam edebilirsiniz. Bu doz zamanla değiştikçe, 0 mg/ml e-likit kullanana kadar kademeli olarak azaltabilirsiniz. Daha sonra tamamen bırakmış olacaksınız.
• Bir diğer neden ise ekonomiktir. Bir e-sigara zamanla sigara içmekten daha ucuza mal olur. Hükümet bir paket sigaranın fiyatını artırmayı planladığında bu daha da doğru hale gelecektir.
• Son neden ekolojiktir. Vaping’e geçerek sigara izmaritlerinizi (çoğunlukla sokakta sonlanan) atmak için bir yer bulmak zorunda kalmazsınız. Ancak, sarf malzemelerinizi düzgün bir şekilde ayırmaya dikkat etmeniz gerekir, böylece düzgün bir şekilde geri dönüştürülebilirler.

Temel Bileşenler ve Çalışma Prensibi

Bir elektronik sigara genellikle bir sıvı haznesi (kartuş/pod), likiti buharlaştıran bir atomizer (coil), buharlaştırma için güç sağlayan bir batarya ve buharın solunduğu bir ağızlıktan oluşur. Cihaz aktive edildiğinde, batarya atomizere güç verir, atomizör likiti buharlaştırır ve bu buhar solunur.